Integracja sensoryczna

 „Co to jest Integracja Sensoryczna?” – najprościej rzecz ujmując jest to sposób porządkowania przez mózg informacji, odbieranych przez zmysły. W praktyce, oznacza to, że człowiek ma możliwość celowego działania oraz  selekcji informacji odwołując się do wcześniejszych doświadczeń. Warto podkreślić, że Integracja Sensoryczna jest procesem zachodzącym poza świadomością, podobnie jak oddychanie. Jej rozwój zaczyna się już w życiu płodowym zatem towarzyszy nam od początku do końca życia.

Człowiek w swoim świecie otoczony jest przez mnóstwo napływających z każdej strony bodźców. Codziennie widzimy i dotykamy olbrzymią ilość przedmiotów o różnych kształtach, kolorach, fakturach, słyszymy przeróżne dźwięki: muzykę, szepty, odgłosy zwierząt i maszyn, smakujemy potrawy, czujemy intensywne zapachy, czujemy także swoje ciało, kierujemy nim, żeby wykonać określoną aktywność. Człowiek odbiera świat poprzez zmysły zatem wszystkie czynności, które wykonujemy, wymagają zaangażowania ze strony układu sensorycznego.
O dotyku, wzroku, węchu, smaku i słuchu raczej doskonale wiemy, ale mamy jeszcze dwa zmysły: przedsionkowy i proprioceptywny. Chociaż są one mniej znane od “podstawowych” pięciu, to razem ze zmysłem dotyku są bazowymi systemami człowieka, dzięki którym dojrzewają pozostałe zmysły. Propriocepcja to inaczej czucie głębokie, które pochodzi m.in z więzadeł, mięśni, stawów i ścięgien. Pozwala ono nam np. mając zamknięte oczy, dotknąć palcem do nosa albo precyzyjnie trafić łyżką do buzi. Zmysł przedsionkowy, znany również jak “zmysł równowagi”, odpowiada za czucie naszego ciała w przestrzeni czyli daje nam informację gdzie znajduje się nasze ciało względem przyciągania ziemskiego – o ile brzmi to nieco abstrakcyjnie, to tak “po ludzku”:  wpływa na właściwe napięcie mięśniowe, prawidłową postawę ciała, koordynację, umiejętność czytania i wiele innych. System przedsionkowy nierozerwalnie współpracuje z systemem proprioceptywnym.
W “zdrowym” organizmie wszystkie procesy przebiegają bez zakłóceń i widzimy świat jako przyjazne środowisko. Natomiast kiedy nasz mózg ma “problem” z właściwym odbiorem i przetwarzaniem zewnętrznych bodźców: lekki dotyk boli, otoczenie nieprzyjemnie pachnie…a własne ciało nas po prostu nie słucha. Analizując powyższe przykłady, łatwo sobie wyobrazić jak bardzo utrudniają one funkcjonowanie człowieka w społeczeństwie.

Neuroplastyczność mózgu stanowi bazę dla Teorii Integracji Sensorycznej. Mózg będąc zbudowany z tkanki nerwowej ma zdolność do tworzenia nowych połączeń, zmienności, “samonaprawy” oraz uczenia się. Właśnie dzięki tej zdolności – neuroplastyczności, przy odpowiedniej stymulacji układu nerwowego, jesteśmy w stanie wypracować nowe, adekwatne do sytuacji, reakcje adaptacyjne: czyli nauczyć mózg właściwego zarządzania bodźcami, które docierają do naszego organizmu i właściwej reakcji na te bodźce. Działanie to stanowi Terapię Integracji Sensorycznej.